Deutsche VersionEnglish version Von Diedrich Tisse in Nikolaj Tisse
• Aundre Siede  •  E-Mail

tou latzt beoabeit
05.02.2005

Druck
version

Weadertjlearinj

Bestjire


Baschkire
Dee Bestjire send een Turtjevoltj em Siede vom Uraljebiet. Nou dee Voltjstalinj 1998 gauf et enne UdSSR 1,45 Mio. Bestjire, doa von 863.800 enne Bestjirsche Republik, so bie 55.000 leawde em Jebiet Orenburg.
 
Dee Bestjire koume hea von dee ooltturtjsche Staums, dee von Wast-Sibirien nou Sied-Ural enjewaundat weare in haude dee dort leawende finno-ugrische Staums assimileat (tou Bestjire vewaundelt) oda vedrenjt. Dee bestjirsche Sproak jeheat tou dee turtjsche Sproakefemilje in haft groote Ähnlichtjeite met dee Noubaveltja Tetoare in Kasache eare Sproake.
 
Nou deam daut dee Tjeisa Iwan IV 1552 Kasan ennaum, neeme dee Bestjire emma mea dee rusche Herschaft aun. Dee Bestjire sochte Schutz von eare Find. Aus see dan louta vone rusche Aunsiedla in Macht bedrenjt worde, worde see bit enne medd vom 18. Johhundat emma wada opstendisch. Dee Bestjire worde emma wieda vone rusche in aundre Aunsiedla vedrenjt. Vendoag  woare see toum Biespell enn dee Bestjirsche Republik (nou 1992 Baschkortostan) tou enne Mindaheit von weinja aus een Veadel vone Veltjazoul so bie 4.109.000 Mensche (Stand 2001) jetalt. Een grootet Deel Bestjire leawt enne Noubarepublik Tatarstan. Wearend dee Sowjetstiet send veale Bestjire enn aundre Jeajende vone UdSSR ütjewaundat.
 
Aus Tradition betjane sich dee Bestjire toum Islam enn sunnitische Rechtung. So aus uck aule aundre Gloowes es uck dee Islam wearend dee Sowjetstiet bedrenjt worde. Nou deam daut enn Russland wada Relijonsfrieheit herscht, woat vesocht deam Islam bie dee Bestjire wada lebendich to moake. Vone aundre Sied jeftet vendoag auswan ne stoatje tjristlije Mission manke Bestjire. Daut sull mie nich wundre wan daut uck mennische Bestjire jeft.
 
Dee Menniste enn Neu Samara haude aum measchte Kontakt tou dee bestjirsche Darpa aum noudlichen Eewa vom Tock: Nizhne-Iljasowo, Sredne-Iljasowo, Werchne-Iljasowo, Malo-Juldaschewo, Nowo-Juldaschewo, Staro-Juldaschewo. Ver'm Kolchos habe de Aunsiedla enn Neu Samara bie de Bestjire Laund jepacht in ahn aus Tjnachts beschafticht. Probleeme gaufet met dean von Aunfang, wiels dee Bestjire so sea Pead stoole.
 
Aus dee Kolchose vejratat worde, worde de bestjirsche Darpa mette plautdietsche toopjeschmeate. So weare t.B. Dolinstje in Bogomasov met Nizhne-Iljasowo in Sredne-Iljasowo enn eenem Kolchos, Werchne-Iljasowo met Donskoj in Pleschanov.

Desjatin

Eene oole, rusche Laundmout, dee nü nich mea jebruckt woat. 1 Desjatin = 1,092 ha.

Darpsschult

Dee Darpsschult we daut hejchste Aunseene em Darp vere Sowjetstiet. Hee word vom gaunzen Darp derch Mearheitsentscheidung jewalt in von stautliche Amta besteaticht. Dee Selstvewaultung vone Darpsjemeinschaft met dee Steftung von Darpsschulte word vone Mennonite aul foutz nou eare Aunsiedlinj enn Russlaund prakteseat. Teoretisch kune uck rusche Darpa Darpsschulte habe, besondasch nou deam aus dee Rajchte vone dietsche in rusche Enwouna em Reich aune 1870-ja
Johre ütjejlitjt worde. Dise Meajlichtjeit word ouba von dee rusche Darpa weinich jenuzt.
 
Dee Aunsiedla enn Neu Samara habe aulso dise Tradition vone Muttakolonie metjebrocht. Dee Darpsschult haud siene Kanzlei enn sienem Hüs (daut Aumt vom Schult word bie aun vone Hauptbeschaftjung jefeat), wo uck daut Schultebot staut fungk. Hee tjreajch enne tjliene Jeltentscheadjung in wea von aule Jemeinschaftsoabeit frie. Dee Schult haud besied noch twee Poliziste, Sotskij in Desjatnik. Deans eare Deenste worde enn Neu Samara ouba mau selden jebruckt. Von deam Schult word uck dee Darpsvesaumlinj toopjeroopt.
 
Daut Aumt vom Darpsschult word aul kort nou dee Oktobarevolution aufjeschauft in op deans eare Stead kaume don dee Selsowjets.

Kolchos


Plakat
Aufjetjartat von Kollektiwnoje Chosjajstwo = Kollektivwirtschaft. Dee Büasch eare Enzelwirtschafte enn eene Kollektivwirtschaft toopjefeat, aum Aunfang friewellich, nou dee 1928 zwangsmeassich. Dee Janje woone sich weade von deam Entäjne von ea Habgoot, send noum Noude in Sibirien veschetjt worde.
 



Rayon

Eene Vewaultungseenheit ennalei von eenem Jebiet (Oblast) enne jeweasne UdSSR in em fendoagschen Russland. Es onzjefe so groot aus een Laundtjreis enn Dietschlaund, es ouba veal wietleftja besiedelt.

Orenburg


Wappen von Orenburg

Hauptstaut vom Jebiet met deam selwje Noume. Dee Staut Orenburg word 1743 aum Uraleewa jejrindet. (verhea word vesocht op 2 aundre Steade auntoufange, uck op dee wo nü Orsk licht, doa von tjemt uck dee Noume: eene Burg (Festung) aum Fluss Orj. Dee Staut we von Aunfang aun aus Haundels- in Vewaultungszentrum fe dee kasachische Jebiete siedlich vom Fluss Ural jeplount. Orenburg word Hauptschtaut vom Gouvernement Orenburg in bleef daut bit aune 1920, wobie dee Jrenze vom Gouwernement sich bestendich watjselte. Von 1920 bit 1925 we Orenburg Zentrum vone Kasachische Republik. So aus nou Orsk worde uck nou Orenburg wearend deam Tjrich Industriewoatje evakuet. Aus enne 60-ja Johre nich wiet auf vone Staut Gas entdatjt word, gaufet hie uck noch eene Gasundustrie. Fendoag haft dee Staut so bie 600.000 Enwouna.

Orsk




Eene Staut em Jebiet Orenburg, so bie 250 km ostlich von Orenburg. Word 1735 aum lintje Flusseewa vom Ural bie dee Mindungsstead vom Fluss Orj aus Festung Orenburgskaja jejrindet. Aum Enj vom 19. Johhundat vongk Orsk stoatj aun tou wausse, dee von 1865 ne Staut es. Von 1871 bit 1912 haud dee Menschezoul sich von 7.763 op 21.185 vejratat. Dise Entwetjlung hild uck enne Sowjetstiet aun.
 
Wearend deam Tjrich vone 1941 bite 1945 worde nou Orsk veale Industriewoatja üttem wastlijen Deel vone Sowjetunion evakuet, toop met meare 10 Dusend Mensche. Biem deam Opbüe von dise niee Febritje musste sich uck dee enne Trudarmee enjetrockne Dietsche bedeelje in nou hea op dee oabeide kratjt so. Dee Enjetrockne von Neu Samara weare uck doa bie. Dee Menschezoul haud sich doamet von 66.000 em Joh 1939 op 122.000 Person 1946 vedobbeld.
 
Fendoag leawe enn Orsk 280.000 Mensche. Orsk es een bediedendet Industriezentrum in dee jratste Staut hinja Orenburg. 1989 lewde enn Orsk, vere Omsiedlinj nou Dietschlaund, 7.500 Dietsche.

 www.orsk-adm.ru

Selsowet

Diretjt äwasat heet Selsowet (=Selskij Sowjet) Dapsrout. Dee Selsowjete worde, toop met deam äwaje Sowjetsystem, nou de Oktobarevolution enjefeat. Met deam Noume word so aus dee kommunale Eenheit, so uck dee bouwaschte Organ, beteatjent. Dee Selsowjet entspratjt aulso enn eenjet dee Laundjemeinde enn Dietschlaumd, besondasch enn deam daut dee Selsowjets meare Darpa enthilde.
 
Ne bestemmde Zoul von Wirtschafte stald eenen Vetreata (Deputat). Dise Vetreata weare dan uck dee Selsowet in wealde eenen Veasetta (Pred). Dee Kandidoute worde von dee Kolchosleitung in kommunistische Partie veajeschloage. Enn jieda Woultjreis gaufet mau eenen Kandidout. Daut jinjtj blos doa fe oda doa jeajen tou stemme. Büta Partiemetjlieda musst een jewesset Deel von Partielose senne. Wan dee Darpslied sich uck bereade koune, wan see irjend weam nich weale woule, kun daut mau selden veakoume, daut een Kandidout nich jewealt word, waut enn hejchre Tjreise praktisch onmeajlich we. Dee Vetreata haude mau een Poa moul em Joh eare Doginj. Blos dee Selsowjetsveaseta we von dee sonstje Oabeit frie in erfeld dee Vewaultungsopgouwe vom Selsowjet.
 
Dise Steftung haud ouba mau sea weinich Macht. Besondasch weajen earen tjlienen Budget. Dee wertjliche Macht haud dee Kolchosveasetta, dee äwa veal mea Jelt tou jebeede haud. Dee Kolchos in Selsowjet weare op eenem Territurium, besondasch dolla nou hea. Doamet kun dee Selsowjetsveasetta mangk dee Kolchose nich speale. Äwa aules stund dee kommunistische Partie. Em Bereich von eenem Selsowjet dee Partiefunktionea (Partopg) vom Kolchos.
 
Dee Aunsiedlinj Neu Samara we enn dree Selsowjets met Zentre enn Podolstje, Pleschanov in Tockskoje-Bogomasov jedeelt. Auf daut emma so we, mot etj noch nouforsche, fe eenen Bewies doa vea wudd etj sea dankboa senne.

Sorotschinsk




Eene Staut em Jebiet Orenburg, so bie 160 km wastlich von Orenburg. Sorotschinsk word 1736 aus Festung Sorotschinskaja jejrindet. Nou 1945 es Sorotschinsk eene Staut. Dee haft vendoag 30.700 Enwouna (Staund 2001).

Sorotschinsk haud fe Neu Samara dee Bediedinj, daut see met so bie 60 km wiet auf eene Staut met Iesaboun we. Aus dee Aunsiedla nou Neu Samara kaume, we dee Iesaboun aul em Gang vone 1876. Von don aun jeftet enn Sorotschinsk eene Station. Doamet kune dee Mensche von Neu Samara ea Jetreajd in Produckte enn Sorotschinsk vetjeepe. Büta deam gaufet enn Sorotschinsk een Besoa wo maun dee needje Woa tjeepe kun. Bit tou latzt we fe dee Tjinja "nou Soroke foare" een Erleawnis. Enne 60-ja Johre jehead Neu Samara eene Tietlang toum sorokschen Rajon.