Coneljes F. Klouße

von Diedrich Tisse, äwasat von Heinrich Ditj


Bild Copyright © Canadian
Mennonite Encyclopedia Online

Cornelius Klassen Coneljes Fraunz Klouße (3. August 1894 - 8. Mei 1954) we dee ellsta von 13 Tjinja bie daut Ehepoa Fraunz F. Klouße (1870-1924) in Justin Wiebe (1874 -1933), dee ütt Lichtenfelde i.u. Landkrone, Molotschna staumde. Fraunz F. Klouße mouk 1900 enn Donskoj eene Lauftje oup, dee hee bitte 1918 leide ded. Sien Vouda Fraunz Klouße, aulso dee Grootvouda von Coneljes F. Klouße, we vone äschte Aunsiedla enn Pleschanov in haundeld met Erfolj enn siene äjne Lauftje. Etj kun daut nich ütfinje auf Coneljes
F. Klouße enn Neu Samara jeboure es. Schienbo es hee enn Pleschanov jeboure worde, aus sien Vouda noch doa leawd in tjene äjne Lauftje haud.
 
Coneljes F. Klouße vebrocht siene äschte Schooljohre enne Darpsschool enn Donskoj. 1907 bit 1910 lead hee enne Zentraulschool enn Karasan, enne Tjrim. 1913-1914 studead hee Opertratjungsweetenschaufte bie A.Tschirjajew enn St. Petersburg in oabeid nou deam een Joh em Privatunjarecht aus Leara. Sien Streawe Medizin tou studeare word vom Tjrich vehindat: hee musst Militeadeenst moake. Hee entschlot sich fe Forsteideenst, wo hee (1915-1917) dan uck enn eene Forstei enn Siedrusslaund deend.
 
1917 word hee von siene Metdeende enne Forstei aus Vetreata bie deam Aulmennonitischen Kongress äscht enn Orloff in louta enn Haulfstaut jewealt. Hee in Peeta Frees worde vom Kongress nou Moskau jeschetjt om met dee Kerenski-Rejearung tou vehaundle äwa  Mennonite dee em Jefenjtnis jehole worde.
 
Von 1918 bit 1919 we hee Vetreata fe dee Aunsiedlinje Neu Samara in Orenburg enn Moskau in uck bie dee Bestjirsche Republik. 1920 word hee wada aus Vetreata fe dee Mennonite enn Ostrusslaund in Sibirien jewealt. Hee holp A.J. Miller bie dee Vehaundlunge met dee Sowjetsrejearung  äwa dee Methelp fe Russlaundmennonite. Dise Vehaundlunge feade tou dee Jrindung vom Amerikaunschen Mennonitischen Helpswoatj AMR (American Mennonite Relief, Relief heet op PD Unjastetung, Help). 1921 bit 1923 we Coneljes Fraunz Klouße aktiv aun disem Prograum bedelicht. Uck dee Menche enn Neu Samara  habe don Help em Reame vom AMR-Prograum jetjreaje.
 
Nou dit we hee 1923 aun dee Jrindung von AMLV ( Aulruscha Mennischa Laundwirtschaftlicha Verein) bedelicht, enn deam hee Vizepresident word. Wiels dee Mennische Tjoatjekonferenz von dee Sowjets unjadretjt word, we AMLV de
wijchtichste Vertreatung fe dee Mennonite enn Russlaund jeworde. Em Reame siene Oabeit bie deam AMLV haft hee tweschen 1923 in 1928 veale bie daut Ütwaundre nou Kanada jeholpe. 1928 trock Coneljes F. Klouße selst nou Kanada.
Enn Kanada holp hee Jelt saumle om dee Schulde tou datje, woone dee Mennonite biem äwareise nou Kanada bie Canadian Pacific Railroad jemoakt haude. Enn Kanada we hee wada enn meare mennische Organisatione teatich. Nou 1944 we hee Metjlied bie MCC (Mennonite Central Commette) in nou 1946 we hee doa em Veastaund.
 
Siene jratste Leistung we siene Oabeit aus europäischa Vetreata fe Flichtlinjshelp in Omsiedlung vone MCC enn Europa vom Dezamba 1945 bit sienem Doot 1954. Daut latzte Joh we hee uck Hauptdiretjta fe MCC enn Europa. Derch sien Erfolj
biem Vehaundle met Rejearungsbeaumte in internationale Organisatione (UNO, IRO, isw) fe Ütreiseerlaubnisse in Transport mouk hee daut meajlich daut äwa 10000 russlaundsche in uck meare 1000 galizische in wastpreissische mennische Flichtlinje nou Kanada, Paraguay in Uruguay äwajesiedelt worde. T.B. vemeed hee bie Holland-Amerika-Linie een Schepp, wond dee Flichtlinje nou Siedamerika brocht. Fe siene Oabeit fou hee bestendich von eenem Flichtlinjsloaga noum aundren, flouch foaken nou Waschington in Ottawa. Von dee Flichtlinje, fe dee hee so veal Rout in Biestaund haud, word hee "Onkel Klouße" oda sogoa "Vouda" jenannt.
 
Hee bemeajd sich uck om Flichtlinje dee enn Dietschlaund bleewe. So we hee dee Jrinda in Leita vom Omsiedlungswoun-Prograum fe mennische Flichtlinje ütt Wastpreisse enn Niederbiber, Espelkamp, Backnang, Enkenbach in Wedel. Hee we uck dee Metbejrinda von Altenheime enn Leutesdorf, Enkebach in Pinneberg. Wearend dee schwierije Noutjrichstiede een Europa we C.F. Klouße Routjeawa in Helpa biem Wadaopbüe vom mennische Jemeindeleawe.
 
Op dee Reis nou eenem Flichtlinjsloaga enn Gronau aum 8. Mei tjreach hee een Hoataunfaul. Hee word foutz noum Krankenhüs jebrocht wo hee storf. Daut jeft twee Beatja äwa C.F.Klouße: "He is Able" von H.F.Klouße 1978 in "Ambassador to His People" von sienem Sean Herbert Klouße in deam siene Frü Maureen 1990.

Benuzte Tjwalle: "Neu Samara am Tock" in Canadian Mennonite Encyclopedia Online